۱۳۸۹ مرداد ۲۰, چهارشنبه

چاقي و راهکارهای تغذیه ای برای رفع آن

چاقي و راهکارهای تغذیه ای برای رفع آن

چاقی بيماري است که با اضافه وزن غير طبيعي بدن تعريف مي‌شود. چاقي، شايع‌ترين و مزمن‌ترين بيماري قرن 21 است. اين بيماري اثرات بسيار مخربي بر سلامت انسان دارد و زمينه‌ساز ديابت، بيماري‌هاي قلبي و ناتواني در فرد مي‌شود. به فردي چاق گفته مي‌شود که نمايه توده بدن او از ۳۰ بالاتر باشد، به فردي داراي اضافه وزن مي‌گويند که همين ضريب بين ۲۵ تا ۳۰ باشد. چاقي خود بيماري کشنده‌اي نيست اما اثرات آن موجب بيماري‌هايي همچون تصلب شرائين، سکته قلبي، سکته مغزي، ديابت و غيره می‌شود. افزايش وزن معادل يك كيلوگرم، خطر ابتلا به ديابت را 5/4% افزايش مي‌دهد اين در حالي است كه كاهش وزن 10-5 درصدي به كنترل ديابت كمك مي‌كند. از جمله علايم آشكار اين بيماري، بزرگ شدن شکم، باسن و غبغب است. فعاليت بدني محدود، استفاده از رژيم‌هاي غذايي پرچربی و زمينه ارثي از عواملي هستند كه در بروز و پيشرفت چاقي موثرند.

سويا و چاقي

پروتئين سويا يك تركيب مهم در دانه‌ي سويا است و مي‌تواند منبع خوبي از پروتئين رژيم غذايي باشد. از بين پروتئين‌ها‌ي گياهي، پروتئين‌ سويا كامل است و مي‌تواند مثل پروتئين حيواني تمام نياز‌هاي بدن را تامين نمايد. پروتئين سويا به دليل داشتن ايزوفلاوون‌ها در بين پروتئين‌هاي گياهي منحصر به فرد است. به طور خاص نشان داده شده است بخشي از پروتئين سويا به نام بتاكان‌گلايسينين beta-conglycinin باعث كاهش اضافه وزن مي‌شود. برخي از مطالعات نشان داده‌اند پروتئين سويا در مقايسه با ساير پروتئين‌ها مصرف انرژي را بيشتر افزايش مي‌دهد. در هر صورت هيچ شكي وجود ندارد كه پروتئين سويا مي‌تواند به عنوان يك تركيب موثر در كاهش وزن، وارد رژيم غذايي افراد شود. از طرف ديگر ديده شده است رژيم‌هاي كم كالري حاوي پروتئين سويا، بيشتر از رژيم‌هاي صرفا" کم کالري در کاهش وزن موثرند. همچنين پروتئين سويا و تركيبات آن باعث سيري مي‌شود، انباشت چربي را در بافت کبد و بافت چربي کاهش ‌دهد و از اين طريق به كاهش وزن كمك مي‌كند.



پروتئين سويا با تحريك بافت چربي باعث افزايش توليد فاكتور پروتئيني به نام آديپونكتين مي‌شود كه به كاهش بافت چربي بدن و تنظيم قند خون كمك مي‌كند.



راهكارهاي تغذيه‌اي



* غلات كامل مانند نان‌هاي پرفيبر (مانند سنگك و جو) را انتخاب كنيد. اين گروه غذايي به طور طبيعي انرژي كمتري در مقايسه با انواع بدون سبوس دارند.

* حبوبات منبع خوبي از فيبر و پروتئين هستند. اين گروه غذايي را در برنامه روزانه خود قرار دهيد.

* روزانه از انواع ميوه و سبزي بيشتری استفاده كنيد. آنها سرشار از فيبر و مواد معدنی مانند پتاسيم و منيزيوم هستند.

* اگر امكان دارد ميوه را با پوست مصرف كنيد.

* هنگام مصرف محصولات كنسرو شده به محتواي روغن و نمك آنها توجه نماييد و محصول كم چرب و كم نمك را انتخاب كنيد، يا موقع استفاده آب آنها را دور بريزيد.

* لبنيات سرشار از كلسيم، ويتامين "د" و پروتئين هستند، به چربي آنها توجه نماييد و از انواع بدون چربي يا کم چربی استفاده كنيد.

* شير سويا براي كساني كه با هضم شير حيواني مشكل دارند، انتخاب مناسبي است.

* روش‌هاي پخت غذاي خود را تصحيح كنيد. کمتر از روش سرخ كردن غذا استفاده نماييد و بيشتر روش بخارپز، كبابي و آب‌پز را بکار بريد.

* براي سلامت قلب خود مصرف گوشت قرمز را كاهش دهيد. مصرف ماهي و مرغ (بدون پوست و چربي) براي تامين پروتئين، ويتامينهاي گروه ب ، آهن و روي مناسب است.

* محصولات سويا مانند برگه‌هاي پروتئيني جايگزين خوبي براي گوشت هستند زيرا پروتئين آنها مانند گوشت كامل است. بعلاوه آنها داراي انواع ايزوفلاوون هستند كه براي سلامت مفيدند.

* مغزها حاوي چربي مفيد از جمله امگا 3 و ساير اسيد هاي چرب غيراشباع هستند، اما توجه كنيد كه كالري زيادي دارند. بهتر است در مصرف آنها اعتدال را رعايت كنيد.

* مصرف روغن‌هاي جامد حيواني يا نباتي را قطع كنيد و بجاي آن از روغن هاي مايع استفاده كنيد.

* روغن مايع كانولا (حاوي اسيد چرب امگا 3) براي كاهش كلسترول مفيد است.



در موقع خريد به برچسب مواد غذايي توجه كنيد و محصولي را انتخاب نماييد كه مقدار كمتري اسيدهاي چرب اشباع و يا اسيد چرب ترانس داشته باشد زيرا اين مواد سبب بالا رفتن كلسترول مي‌شود

هیچ نظری موجود نیست: